การออกแบบระบบสปริงเกอร์เบื้องต้น
การออกแบบสปริงเกอร์เบื้องต้น
การออกแบบระบบสปริงเกอร์เบื้องต้น: สร้างสวนสวยด้วยระบบรดน้ำอัจฉริยะ
หลายคนอาจมีคำถามมากมายเกี่ยวกับการออกแบบ ระบบสปริงเกอร์ หรือ ระบบรดน้ำต้นไม้อัตโนมัติ ว่าควรเลือกใช้อุปกรณ์อะไร ขนาดเท่าไหร่ และจำนวนเท่าใด บทความนี้จะช่วยไขข้อข้องใจ เพื่อให้คุณสามารถวางแผนระบบที่เหมาะสมกับสวนของคุณได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ก่อนอื่น การออกแบบ ระบบสปริงเกอร์ ที่ดีต้องเริ่มต้นจากการทำความเข้าใจความต้องการของพืชแต่ละชนิดในพื้นที่ของคุณ ไม่ว่าจะเป็นประเภทพืช ความต้องการน้ำ และปริมาณน้ำต่อวันที่เหมาะสม การเลือกอุปกรณ์เป็นขั้นตอนสุดท้ายของการออกแบบ เพราะลักษณะการให้น้ำที่แตกต่างกันส่งผลอย่างมากต่อขนาดของอุปกรณ์ที่ใช้ ตัวอย่างเช่น สวนขนาดเท่ากัน สวนหนึ่งใช้ ระบบน้ำหยด กับอีกสวนที่เป็นสนามหญ้า ขนาดของอุปกรณ์ที่จำเป็นอาจแตกต่างกันได้ถึง 10 เท่าเลยทีเดียว
จุดประสงค์หลักของการออกแบบระบบสปริงเกอร์ที่ดี
- รดน้ำทั่วถึง เพียงพอ และมีประสิทธิภาพ: มั่นใจได้ว่าต้นไม้ทุกต้นได้รับน้ำในปริมาณที่เหมาะสม ไม่มากหรือน้อยเกินไป
- ประหยัดค่าใช้จ่าย: ทั้งค่าอุปกรณ์ ค่าแรงติดตั้ง และที่สำคัญคือ ค่าพลังงานไฟฟ้า ที่ใช้ในการรดน้ำ
- ติดตั้งง่าย ไม่ซับซ้อน: ลดความยุ่งยากในการติดตั้งและบำรุงรักษา
ขั้นตอนสำคัญในการออกแบบระบบสปริงเกอร์เบื้องต้น
1. เลือกหัวจ่ายน้ำที่เหมาะสม: หัวใจของระบบสปริงเกอร์
การตัดสินใจเลือก หัวจ่ายน้ำ หรือ หัวสปริงเกอร์รดน้ำต้นไม้ ถือเป็นสิ่งสำคัญที่สุด เพราะส่งผลต่อการออกแบบระบบทั้งหมด เรามีข้อแนะนำในการเลือกดังนี้:
- ครอบคลุมพื้นที่: เลือกหัวจ่ายน้ำที่มีรัศมีการรดน้ำครอบคลุมบริเวณที่ต้องการได้อย่างทั่วถึง หยดน้ำหรือฝอยน้ำไม่ควรเล็กและเบาเกินไปจนปลิวไปกับลม ทำให้พืชไม่ได้รับน้ำเพียงพอ และไม่ควรแรงจนทำให้พืชบอบช้ำ
- อัตราการกินน้ำต่ำ: ควรเลือกหัวจ่ายน้ำที่มีอัตราการกินน้ำต่ำ หรือมีรูเล็ก เช่น หัวมินิสปริงเกอร์ ขนาด 90 ลิตรต่อชั่วโมง (3 ลิตรต่อนาที) การเลือกหัวจ่ายน้ำที่มีอัตราการกินน้ำต่ำจะช่วยประหยัดค่าอุปกรณ์และค่าท่อน้ำที่ใช้ติดตั้งได้มาก อย่างไรก็ตาม ต้องไม่เล็กจนเกิดการอุดตันง่ายจากสิ่งสกปรก ซึ่งขึ้นอยู่กับคุณภาพน้ำและระบบกรองน้ำของคุณ
ตัวอย่างเปรียบเทียบการเลือกหัวจ่ายน้ำ: สวนนาย ก. vs นาย ข.
รายละเอียด | สวนนาย ก. | สวนนาย ข. |
จำนวนต้น | 100 ต้น | 100 ต้น |
หัวจ่ายน้ำที่เลือกใช้ |
หัวมินิสปริงเกอร์ 180 ลิตร/ชม. (3 ลิตร/นาที) ติดตั้งต้นละ 2 หัว |
หัวสปริงเกอร์แบบปีกผีเสื้อ 600 ลิตร/ชม. (10 ลิตร/นาที) ติดตั้งต้นละ 2 หัว |
จำนวนหัวสปริงเกอร์ | 200 หัว | 200 หัว |
ระยะเวลาให้น้ำแต่ละต้น |
50 นาที (พืชต้องการน้ำ 150 ลิตร/วัน) |
15 นาที (พืชต้องการน้ำ 150 ลิตร/วัน) |
ปั๊มน้ำ | 1.5 แรงม้า | 3 แรงม้า |
ขนาดท่อเมน และวาล์ว | 1 นิ้ว | 2 นิ้ว |
1 โซนจ่ายน้ำได้ | 50 หัว | 20 หัว |
จำนวนโซน | 4 โซน | 10 โซน |
จากตารางจะเห็นได้ว่า การเลือกใช้ หัวจ่ายน้ำ ที่แตกต่างกันเพียงอย่างเดียว อาจทำให้ค่าใช้จ่ายโดยรวมต่างกันได้ถึง 2-3 เท่า แม้ว่าต้นไม้จะได้รับน้ำในปริมาณที่เท่ากันก็ตาม
2. เลือกระบบการรดน้ำที่เหมาะสม
การเลือกระบบการรดน้ำมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการออกแบบ ระบบรดน้ำต้นไม้อัตโนมัติ โดยรวม ระบบบางประเภทอาจเหมาะสมกับสวนชนิดหนึ่ง แต่อาจไม่เหมาะกับอีกชนิดหนึ่ง เราแบ่งระบบการรดน้ำออกเป็น:
- ระบบการรดน้ำขนาดเล็ก: ใช้น้ำจากก๊อกน้ำและติดตั้ง ตัวตั้งเวลาแบบติดก็อกน้ำ เพื่อเปิด-ปิดน้ำอัตโนมัติ
- ระบบการรดน้ำขนาดกลาง : ใช้เครื่องตั้งเวลารดน้ำต้นไม้อัตโนมัติ เปิด-ปิดวาล์วโซลีนอยไฟฟ้า แบ่งเป็นโซน ปั๊มน้ำทำงานอัตโนมัติในตัวเอง เช่นปั๊มที่ใช้ตามบ้านทั่วไป
- ระบบการรดน้ำขนาดใหญ่ : ใช้ตู้ควบคุมปั๊มที่มีเครื่องตั้งเวลารดน้ำต้นไม้อัตโนมัติ เปิด-ปิดวาล์วโซลีนอยไฟฟ้า และเปิด-ปิดปั๊มน้ำโดยจ่ายไฟให้ปั๊มน้ำหอยโข่ง ให้ทำงานร่วมกันอย่างอัตโนมัติ
เราได้เขียนบทความเกี่ยวกับการเลือกระบบรดน้ำต้นไม้ไว้แล้ว สามารถกดลิงค์เพื่ออ่านรายละเอียดในแต่ละรายการ
คลิ๊ก >>ระบบสปริงเกอร์แบบไหนเหมาะกับสวนของคุณ<< คลิ๊ก
คลิ๊ก>>รดน้ำต้นไม้ที่กว้างๆไม่จำเป็นต้องใช้ปั๊มขนาดใหญ่ ได้อย่างไร<<คลิ๊ก
3. เลือกขนาดปั๊ม ท่อ และวาล์ว
การคำนวณและเลือกอุปกรณ์เหล่านี้อย่างถูกต้อง จะช่วยให้ ระบบรดน้ำต้นไม้อัตโนมัติ ของคุณทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ:
ตัวอย่างการคำนวณสำหรับสวนนาย ก.:
3.1 คำนวณอัตราการกินน้ำทั้งหมด (Load):
Load=จำนวนต้น×จำนวนหัวต่อต้น×อัตราการกินน้ำของหัวสปริงเกอร์
Load=100ต้น×2หัวต่อต้น×180ลิตร/ชม.=36,000ลิตร/ชม.
3.2 เลือกปั๊มน้ำ: มี 2 แนวทางหลัก:
- ปั๊มเล็ก + ท่อเมนเล็ก + โซลีนอยด์วาล์วเล็ก + จำนวนโซนมาก: ใช้เวลารดน้ำนานกว่า
- ปั๊มใหญ่ + ท่อเมนใหญ่ + โซลีนอยด์วาล์วใหญ่ + จำนวนโซนน้อย: ใช้เวลารดน้ำเร็วกว่า
ข้อควรระวัง: สำหรับพื้นที่เกษตรกรรมที่อยู่ห่างจากหม้อแปลงไฟฟ้า (เช่น ปลายสายส่ง) ควรหลีกเลี่ยงปั๊มน้ำขนาดใหญ่เกินไป เนื่องจากอาจเกิดไฟกระชากขณะสตาร์ท ทำให้แรงดันไฟฟ้าต่ำเกินไปจน ระบบควบคุมสปริงเกอร์ ทำงานผิดปกติได้
วิธีเลือกปั๊มแบบง่ายๆ:
- หาแรงดันใช้งาน (H): เลือกปั๊มที่มีค่าแรงดันที่ต้องการ (เช่น 15 เมตร หรือ 1.5 บาร์) อยู่ที่ประมาณ 50-80% ของแรงดันสูงสุดของปั๊ม (H max)
- หาปริมาณน้ำของปั๊ม (Q pump): เลือกใช้ปริมาณน้ำใช้งานเพียง 50-80% ของปริมาณน้ำสูงสุดของปั๊ม (Q max) เช่น หาก Q max = 18,000 ลิตร/ชม. ควรเลือกใช้ประมาณ 9,000 ลิตร/ชม.
3.3 คำนวณจำนวนโซน:
จำนวนโซน=อัตราการกินน้ำทั้งหมด(Load)/ปริมาณน้ำใช้งานของปั๊ม(Qpump)
จากตัวอย่าง: จำนวนโซน=36,000ลิตร/ชม./9,000ลิตร/ชม.=4โซน
เมื่อได้จำนวนโซน จะสามารถเลือกจำนวนวาล์วและรุ่นของ ตัวตั้งเวลา (Controller) ที่เหมาะสมได้
3.4 เลือกขนาดวาล์วและขนาดท่อ:
ใช้หลักง่ายๆ คือ ปริมาณน้ำใช้งานของปั๊ม (Q pump) ควรอยู่ที่ประมาณ 80-100% ของความสามารถสูงสุดที่ท่อและวาล์วสามารถรองรับได้ (Q max ของท่อ) กล่าวคือ ท่อและวาล์วที่เลือกจะต้องรองรับปริมาณน้ำได้ไม่ต่ำกว่าปริมาณน้ำใช้งานของปั๊ม (ในตัวอย่างคือไม่ต่ำกว่า 9,000 ลิตร/ชม.)
หวังว่าบทความที่ปรับปรุงนี้จะเป็นประโยชน์ในการทำความเข้าใจและวางแผน ระบบรดน้ำต้นไม้อัตโนมัติ และ สปริงเกอร์รดน้ำต้นไม้ ของคุณนะครับ หากมีคำถามเพิ่มเติม ยินดีให้คำแนะนำครับ
by : Kittipong J.
www.smartgardenthailand.com
Tel. 0925438887
Line ID : @smartgarden
-
อุปกรณ์ของระบบรดน้ำต้นไม้อัตโนมัติ หลักๆมีอะไรบ้าง อุปกรณ์หรือองค์ประกอบของระบบรดน้ำต้นไม้อัตโนมัติ (สปริงเกอร์) ในการติดตั้งระบบรดน้ำต้นไม้อัตโนมัติ แต่ละงานนั้นจะมีความแตกต่างก...
-
หัวรดน้ำต้นไม้ ของระบบสปริงเกอร์อัตโนมัติ หัวรดน้ำต้นไม้แต่ละแบบ มีชนิดอะไรบ้าง หัวรดน้ำต้นไม้ในสวนมีหลายชนิดมากมาย ในการเลือกใช้ชนิดใดนั้นขึ้นอยู่กับลักษณะของพื้นที่ ชนิดของต้นไม้...
-
หากพูดถึงระบบรดน้ำต้นไม้ ท่านคงจะคุ้นเคยกันมาบ้างแล้วกับระบบรดน้ำต้นไม้ที่ท่านคุ้นเคยมาก่อน แต่สมัยนี้อุปกรณ์การรดน้ำต้นไม้ได้มีเข้ามาสู่ตลาดมากมาย และได้พัฒนาขึ้นมามาก ระบบที่ท่าน...
-
เครื่องควบคุมระบบรดน้ำต้นไม้แบบควบคุมผ่านอินเตอร์เน็ตมีข้อดีหลายประการดังนี้1. ควบคุมระบบได้ระยะไกล: เครื่องควบคุมระบบรดน้ำต้นไม้ที่สามารถควบคุมผ่านอินเตอร์เน็ต ช่วยให้ผู้ใช้งานสาม...
-
สำหรับพื้นที่การรดน้ำไม่มาก เช่นบ้านเดี่ยวที่มีพื้นที่สวนรอบบ้าน และมีปั๊มน้ำอัตโนมัติแล้ว เพียงตัดต่อท่อน้ำ PVC เส้นที่มีแรงดันน้ำจากปั๊มเพื่อเข้าระบบสปริงเกอร์ โดยมีวาล์วไฟฟ้า ...
-
ผังการติดตั้งระบบสปริงเกอร์แบบใช้ปั๊มหอยโข่ง หลักการทำงาน ตู้คอนโทรล หรือตู้ควบคุมปั๊มและวาล์วโซลีนอยจะมีเครื่องควบคุมระบบรดน้ำต้นไม้อัตโนมัติหรือคอนโทรลเล่อร์อยู่ภายใน โดยเรามี...
-
วิธีการติดตั้ง การต่อไฟฟ้า เข้าออกตู้อัตโนมัติควบคุมปั๊มน้ำ ภาพแสดงวิธีต่อสายไฟฟ้า และสายสัญญาณ เข้าและออกตู้ควบคุมปั๊มน้ำและวาล์วไฟฟ้า ระบบรดน้ำต้นไม้อัตโนมัติขนาดกลางถึงขนาดใหญ่...
-
หากท่านมีพื้นที่ปลูกต้นไม้ หรือมีสนามหญ้าที่กว้าง ปลูกพืชไร่พืชสวนใช้วิธีรดน้ำแบบใช้สายยางเดินรดน้ำทีละต้นๆ เป็นการรดน้ำที่ง่ายที่สุดไม่ต้องมีอุปกรณ์อะไรซับซ้อน แต่ว่าจะต้องใช้เวลา...
-
ท่านเจ้าของบ้านที่มีสวนไม้ดอกไม้ประดับ หรือเป็นสนามหญ้า และไม่มีเวลารดน้ำต้นไม้ ดูแลตัดแต่งสวน อันเนื่องมาจากจะต้องออกเดินทางไปทำงานตั้งแต่เช้า กลับบ้านก็เย็นหรือไม่ก็มืดไปเลย บางท...
-
ไม่มีเวลารดน้ำต้นไม้ ทำอย่างไรดี? ท่านมีปัญหานี้หรือไม่? ต้องตื่นแต่เช้า รีบเดินทางออกไปทำงาน กลับบ้านดึก ไม่มีคนสวน แม่บ้านทำงานบ้านอย่างเดียวก็ไม่ไหวแล้ว รดน้ำไม่เป็นเวลา ไม่ส...
-
เวลาในการรดน้ำต้นไม้ รวมไปถึงระยะเวลาในการรดน้ำต้นไม้ มีความสำคัญต่อความสมบูรณ์ของต้นไม้ในสวน เวลาที่ควรรดน้ำต้นไม้แนะนำให้รดน้ำเวลาเช้า เป็นหลักเวลาเดียว เพื่อให้น้ำแก่พืชเพื่อใช้...
-
หลักการทำงานของระบบสปริงเกอร์ การทำงานของระบบสปริงเกอร์ ประกอบด้วยการต่อน้ำจากท่อน้ำที่มีแรงดัน (ในวิดีโอของอเมริกาจะต่อน้ำจากท่อประปาภายนอกซึ่งมีแรงดันน้ำมาก แต่ของเมืองไทยมักจะต่...
-
ข้อแตกต่างระหว่างโซลีนอยวาล์วแบบพลาสติก PVC และโซลีนอยวาล์วแบบทองเหลือง หลายท่านมีข้อสงสัยระหว่างโซลีนอยวาล์วทั้งสองชนิดนี้ว่ามีความแตกต่างกันอย่างไร อย่างไหนคงทนกว่ากัน และควรจะเล...
-
Rain Sensor หรือเซ็นเซอร์น้ำฝน เป็นอุปกรณ์ที่ใช้ร่วมกับเครื่องตั้งเวลารดน้ำต้นไม้อัตโนมัติ (Controller) หน้าที่ของมันคือมันจะตัดระบบรดน้ำต้นไม้ไม่ให้ทำงาน ถ้า Rain Sensor ตรวจจับว่...
-
อุปกรณ์เซ็นต์เซอร์ในระบบรดน้ำต้นไม้อัตโนมัติ โดยใช้งานร่วมกันกับตู้ควบคุมปั๊มและวาล์วของระบบรดน้ำอัตโนมัติ เซนเซอร์ มีหลายชนิดด้วยกัน แต่ละชนิดมีหน้าที่ที่แตกต่างกัน ดังนี้ เซนเซอร...
-
หัวสปริงเกอร์ชนิดตีน้ำ (Impact Sprinkler / Impulse Sprinkler Head )เป็นหัวสปริงเกอร์ที่ใช้กันอย่างแพร่หลายในงานสวนเกษตร และงานสวนตกแต่ง เนื่องจากราคาที่ไม่แพงมาก แต่สามารถทำหน้าที่...
-
การเลือกขนาดสายไฟสัญญาณ สำหรับควบคุมปั๊มและโซลีนอยวาล์ว ระบบสปริงเกอร์อัตโนมัติ ขนาดของสายสัญญาณ มีผลต่อระยะเดินสายไฟสัญญาณสูงสุดที่สามารถเดินได้ หรือระยะห่างสูงสุดระหว่างโซลีนอยว...
-
วิธีการต่อท่อ HDPE แบบ Compression
-
ข้อแนะนำในการติดตั้ง และใช้งานโซลีนอยวาล์ว งานระบบรดน้ำต้นไม้ ขั้นตอนการติดตั้งโซลีนอยวาล์ว ทำการเดินท่อทางต้นน้ำ รวมถึงถังเก็บน้ำให้เรียบร้อย ระบายน้ำทิ้งในท่อออกไป (Flush) เพื่...
-
การต่อสายไฟฟ้าเข้าคอยล์ไฟฟ้าแบบเหลี่ยม IP65 ของโซลีนอยวาล์วทองเหลือง คอยล์โซลอยวาล์ว IP65 เป็นคอยล์ที่สามารถป้องกันน้ำเข้าได้ ระดับ IP65 จุดต่อสายไฟจึงเป็นจุดต่อภายในกล่องกันน้ำ โ...
-
โซลีนอยวาล์ว หรือวาล์วไฟฟ้าเป็นอุปกรณ์หนึ่งที่สำคัญในระบบการรดน้ำต้นไม้แบบอัตโนมัติ มาดูภาพบรรยายหลักการทำงานของโซลีนอยวาล์วกันเลยว่ามันทำงานอย่างไร ลักษณะสำคัญของโซลีนอยวาล์วที่...
-
ตอบคำถาม วิธีการตั้งเวลาเครื่องรดน้ำต้นไม้ คำถามที่ถามบ่อย ทางร้านมักจะได้รับโทรศัพย์สอบถามวิธีการตั้งค่าเครื่องตั้งเวลารดน้ำต้นไม้ แต่เนื่องจากคู่มือจะเขียนละเอียดมาก และมีหลายฟัง...